Áfangastaðurinn Reykjanes – áfangastaðaáætlun
Á Reykjanesi leiða Markaðsstofa Reykjaness og Reykjanes Geopark vinnu við gerð áfangstaðaáætlunar, í samstarfi við sveitarfélögin á svæðinu og aðra hagaðila. Ein áfangastaðaáætlun er gerð fyrir svæðið og áætlað er að vinnu við hana ljúki í apríl 2018.
Líkt og fram hefur komið þá fóru Ferðamálastofa og Stjórnstöð ferðamála af stað með þetta stóra og metnaðarfulla verkefni í lok árs 2015, í samstarfi við markaðsstofur landshlutanna og Höfuðborgarstofu. Áfangastaðaáætlanir verða unnar fyrir alla landshluta þar sem tvinnast saman stefnur og áætlanir svæðanna í uppbyggingu, þróun og markaðssetningu ferðaþjónustu til framtíðar.
Talvert hafði þegar verið unnið
Við upphaf verkefnisins á Reykjanesi kom í ljós að mörg af verkefnum áfangastaðaáætlunar höfðu þegar verið unnin innan svæðisins, þó það hafi ekki verið unnið undir formerkjum hennar. Meðal þess sem litið er til er uppbygging áfangastaða og forgangsröðun, líkt og fram kemur hér á eftir.
Reykjanes Geopark – stefna og forgangsröðun um uppbyggingu áningarstaða
Árið 2011 hófst vinna við stofnun Reykjanes Geopark og árið 2012 var ráðinn inn fyrsti starfsmaður verkefnisins sem hafði það verkefni að sækja um aðild að alþjóðlegum samtökum jarðvanga. Eitt af skilyrðum þess að gerast jarðvangur er að skilgreina helstu áningarstaði svæðisins (e. Geosites), flokka þá og forgangsraða uppbyggingu þeirra. Unnin var listi yfir 55 staði á svæðinu, áhugaverðir bæði fyrir jarðfræðilega- og menningarlega tengingu. Listinn er upphaflega frá árinu 2012 en hann var svo uppfærður 2015 í tengslum við umsókn Reykjanes Geopark að Global Geoparks Network.
Stefna Reykjanes Geopark á uppbyggingu áningarstaða er unnin í samvinnu við sveitarfélögin á svæðinu og hefur það samstarf gert það að verkum að hægt hefur verið að vinna að stærri verkefnum innan svæðisins með stuðningi allra sveitarfélaga.
Val á áningarstöðum
Ástæða þess að Reykjanes Geopark var samþykktur inn alþjóðleg samtök jarðvanga var sú að á Reykjanesi má finna jarðfræðilega einstakt fyrirbæri á heimsvísu. Þar er eini staðurinn í heiminum sem hægt er að sjá Mið-Atlantshafshrygginn koma á land og áhrif flekaskilanna á mjög afmörkuðu svæði. Þeir staðir sem settir hafa verið í forgang tengjast þessu, hvort sem það er jarðfræðileg tenging eða menningarleg. Flestir þessara staða eiga það sameiginlegt að á baki liggja fjölmargar rannsóknir og heimildir sem styðja við þá ákvörðun að þeir séu listaðir upp sem áhugaverðir staðir til að heimsækja til upplifunar eða frekari rannsókna og/eða til uppbyggingar.
Reykjanes Geopark hefur unnið markvisst að því að tengja saman áningarstaði á Reykjanesi og hefur áhersla undanfarinna ára verið á nágrenni Reykjanesvita. Þannig verður til net áningarstaða á leiðinni milli þéttbýliskjarnanna á norðanverðum Reykjanesskaga og Grindavíkur.
Aðkoma hagaðila
Uppbygging áningarstaða gerist ekki að sjálfu sér og því mikilvægt að tryggja aðkomu allra hagaðila við þróun á áningarstað, þannig að tryggt sé að uppbygging sé í takti við umhverfið og burðargetu svæðisins.
Lifandi stefna
Áfangastaðaáætlun er ekki áætlun sem er meitluð við stein, heldur lifandi stefna og sýn til framtíðar og mikilvægt tól til að tryggja að uppbygging ferðaþjónustu vinnist í sátt við samfélagið. Áfangastaðaáætlun er mikilvægt að taka upp og endurskoða ef forsendur breytast. Þær forsendur geta verið fjölgun eða fækkun ferðamanna, breyting á ferðahegðun eða aðrar breytingar innan svæðisins í atvinnumálum eða í samfélaginu.
Verkefnastjórar áfangastaðaáætlunar Reykjaness eru Þuríður H. Aradóttir Braun, forstöðumaður Markaðsstofu Reykjaness og og Eggert Sólberg Jónsson, forstöðumaður Reykjanes Geopark.